Wycinka drzew na swojej działce w 2025 roku – co wolno, a co grozi karą?

Z pozoru prosta decyzja o wycięciu drzewa na własnej posesji może w rzeczywistości skończyć się sporymi problemami. Zmieniające się przepisy, rosnące kary i konieczność zgłaszania nawet pozornie niewielkich prac sprawiają, że właściciele działek muszą zachować czujność. W 2025 roku weszły w życie zaktualizowane regulacje dotyczące wycinki drzew – przepisy, które z jednej strony ułatwiają życie właścicielom prywatnych posesji, a z drugiej wprowadzają większą kontrolę i surowsze sankcje za nielegalne usuwanie zieleni.

Artykuł ten przybliża, jakie drzewa można wyciąć bez pozwolenia, które wymagają zgłoszenia, jak wyglądają procedury w gminach i jakie kary grożą za nieprzestrzeganie prawa. Jeśli planujesz usunąć drzewo ze swojej działki – ten tekst pozwoli uniknąć kosztownych błędów.

Jakie przepisy obowiązują w 2025 roku?

Od października 2025 roku obowiązują znowelizowane przepisy ustawy o ochronie przyrody. Nowelizacja ujednoliciła zasady wycinki drzew i doprecyzowała pojęcia „drzewo młode” oraz „drzewo dorosłe”. Dodatkowo zmieniła limity obwodów pni, które decydują o tym, czy wycinka wymaga zgłoszenia lub zezwolenia.

Najważniejsza zasada pozostaje bez zmian: właściciel działki może usunąć drzewo bez zezwolenia, jeśli jego obwód nie przekracza ustawowo określonego limitu – ale pod warunkiem, że działka nie jest wykorzystywana do działalności gospodarczej.

Limity obwodów drzew, które można usunąć bez zgłoszenia

Zgodnie z aktualnymi przepisami, o tym, czy potrzebne jest zezwolenie, decyduje obwód pnia mierzony na wysokości 5 cm nad ziemią. Tabela poniżej przedstawia limity, które obowiązują w 2025 roku:

W praktyce oznacza to, że niewielkie drzewa ozdobne lub młode samosiejki można wyciąć bez formalności. Jednak każde drzewo przekraczające te wartości wymaga zgłoszenia w urzędzie gminy lub miasta. Jeśli urzędnicy nie zgłoszą sprzeciwu w ciągu 14 dni od oględzin – można rozpocząć wycinkę.

Kiedy potrzebne jest zgłoszenie lub zezwolenie?

Zgłoszenie jest wymagane, gdy:

• obwód pnia przekracza wskazane w tabeli wartości,

• nieruchomość jest wykorzystywana w ramach działalności gospodarczej (np. pensjonat, warsztat, komis),

• drzewo rośnie na terenie chronionym, w pasie drogowym lub w granicy działki,

• wycinka może wpływać na sąsiednie nieruchomości.

Zgłoszenia dokonuje się w urzędzie gminy – osobiście lub elektronicznie. Wymagane są: dane właściciela, mapka z zaznaczonym położeniem drzewa i jego opis. Urząd ma 21 dni na przeprowadzenie oględzin, a następnie kolejne 14 dni na ewentualne wniesienie sprzeciwu. Dopiero po upływie tego czasu można przystąpić do prac.

Jak wygląda procedura w praktyce?

Po złożeniu zgłoszenia urząd wysyła urzędnika (zwykle pracownika wydziału ochrony środowiska), który ocenia stan drzewa i jego wpływ na otoczenie. Jeśli nie ma przeciwwskazań, urząd nie wydaje formalnej decyzji – brak sprzeciwu po 14 dniach oznacza tzw. milczącą zgodę.

W niektórych gminach stosuje się też dodatkowe wymogi – np. w Warszawie czy Piasecznie konieczne jest wskazanie, czy drzewo nie znajduje się w granicach planu miejscowego, który może ograniczać wycinkę. Warto więc przed złożeniem zgłoszenia sprawdzić lokalne uchwały.

Kiedy nie można wycinać drzew?

Niektóre drzewa są objęte ochroną gatunkową – wówczas ich usunięcie jest całkowicie zabronione lub wymaga dodatkowej zgody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Dotyczy to m.in. takich gatunków, jak: jarząb brekinia, cis pospolity, różne gatunki klonów i lip.

Nie można też wycinać drzew:

• będących siedliskiem ptaków w okresie lęgowym,

• rosnących w pasach drogowych bez zgody zarządcy drogi,

• na terenie objętym planem ochrony przyrody (np. parki krajobrazowe).

Jakie kary grożą za nielegalną wycinkę?

Kary za nielegalne usuwanie drzew w 2025 roku są wysokie i mają odstraszający charakter. Za każde drzewo wycięte bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia urząd może nałożyć karę w wysokości dwukrotności opłaty za jego usunięcie.

Wysokość kary zależy od gatunku drzewa, obwodu pnia oraz lokalizacji. Przykładowe stawki administracyjne wynoszą:

• sosna, brzoza, klon zwyczajny – ok. 25–35 zł za każdy cm obwodu,

• dąb, lipa, buk – ok. 40–55 zł za każdy cm obwodu,

• gatunki ozdobne (np. magnolia) – nawet 60–80 zł/cm.

Przykład:
Nielegalne usunięcie brzozy o obwodzie 80 cm może skutkować karą w wysokości nawet 4 000–6 000 zł, a dębu o tym samym obwodzie – nawet ponad 8 000 zł.

Jak uniknąć kary?

Najprostszą zasadą jest: zawsze zgłaszaj zamiar wycinki, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do wymiarów drzewa. Urzędnicy sami dokonają oględzin i potwierdzą, czy zezwolenie jest wymagane.
Warto również:

• dokumentować stan drzewa (zdjęcia przed wycinką),

• zachować potwierdzenie zgłoszenia i pismo o braku sprzeciwu,

• powierzyć prace profesjonalnej firmie z uprawnieniami.

Czy przepisy są korzystne dla właścicieli?

Nowe przepisy z 2025 roku starają się pogodzić interes właścicieli nieruchomości z ochroną środowiska. Wprowadzenie klarownych progów obwodów i krótszego czasu rozpatrywania zgłoszeń (21 + 14 dni) znacznie usprawniło procedury, szczególnie w mniejszych gminach.
Jednocześnie kary za samowolną wycinkę są wysokie, co skutecznie zniechęca do działań „na własną rękę”.

Dzięki cyfryzacji urzędów coraz więcej gmin przyjmuje zgłoszenia online – to duże ułatwienie, zwłaszcza dla właścicieli działek rekreacyjnych czy domów poza miejscem zamieszkania.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania o wycinkę drzew

Czy mogę wyciąć każde drzewo na swojej działce?
Nie. Wycinka bez zgłoszenia jest możliwa tylko dla drzew o obwodzie pnia mniejszym niż wskazano w przepisach. Dla większych wymagane jest zgłoszenie lub zezwolenie.

Czy mogę wyciąć drzewo, które przeszkadza w budowie tarasu lub ogrodzenia?
Tak, ale jeśli drzewo przekracza dopuszczalny obwód, musisz to zgłosić do gminy. Urzędnicy ocenią, czy usunięcie nie naruszy przepisów planu miejscowego.

Czy trzeba zgłaszać wycinkę krzewów?
Krzewy rosnące pojedynczo na działce prywatnej można zwykle usuwać bez zgłoszenia, chyba że rosną w skupisku przekraczającym 25 m² lub na terenie chronionym.

Czy gmina może odmówić zgody na wycinkę?
Tak, jeśli uzna, że drzewo ma wartość przyrodniczą lub krajobrazową, może wydać sprzeciw. Wówczas właściciel może odwołać się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Jak długo ważna jest zgoda lub brak sprzeciwu na wycinkę?
Zgoda (lub brak sprzeciwu) jest ważna przez 6 miesięcy od dnia doręczenia zawiadomienia o braku sprzeciwu. Po tym terminie trzeba zgłosić ponownie.

Czy za nielegalną wycinkę można uniknąć kary?
W wyjątkowych sytuacjach – tak. Jeśli właściciel wykaże, że drzewo było chore, zagrażało bezpieczeństwu lub istniało bezpośrednie niebezpieczeństwo (np. po wichurze), urząd może odstąpić od nałożenia kary.

Czy gmina może nakazać nasadzenia zastępcze?
Tak. Często w decyzjach o zezwoleniu lub po nielegalnej wycince urząd nakłada obowiązek zasadzenia nowych drzew – w liczbie i gatunkach ustalonych indywidualnie.

Podsumowanie

Wycinka drzew na własnej działce w 2025 roku nie musi być skomplikowana, o ile właściciel zna obowiązujące limity i procedury.
Najważniejsze zasady to:

• mierz obwód pnia na wysokości 5 cm nad ziemią,

• zgłaszaj wycinkę, jeśli obwód przekracza 50, 65 lub 80 cm (w zależności od gatunku),

• zachowaj dokumentację urzędową i zdjęcia,

• nie usuwaj drzew chronionych ani w okresie lęgowym ptaków,

• korzystaj z profesjonalnych usług, jeśli nie masz pewności, jak prawidłowo przeprowadzić wycinkę.

Dzięki świadomemu podejściu i znajomości przepisów można uniknąć kosztownych kar, a jednocześnie dbać o bezpieczeństwo i estetykę swojej posesji.